بهترین روش‌های تمیز کردن صفحه چاپ | نگهداری و افزایش چسبندگی

چه زمانی باید تمیز کردن صفحه چاپ را شروع کرد؟

این‌که هر چند وقت یک‌بار باید صفحه‌ی چاپ را تمیز کنید، به چند عامل بستگی دارد، از جمله نوع صفحه‌ی ساخت، میزان استفاده از دستگاه، مقدار ماده‌ی چسبنده‌ای که روی صفحه استفاده می‌کنید، و نوع ماده‌ی مصرفی که استفاده می‌شود. بنابراین، نمی‌توان یک زمان‌بندی ثابت برای همه در نظر گرفت. با این حال، به‌طور کلی، بهتر است پس از هر نوبت چاپ، صفحه را سریع پاک کنید و هر پنج تا ده قطعه، یا زمانی که صفحه به‌طور مشهودی کثیف است (با چسب یا باقی‌مانده‌ی مواد)، آن را به‌صورت کامل‌تری تمیز کنید. برخی افراد، باتوجه به شرایطشان، ممکن است مجبور شوند بیشتر صفحه چاپ را تمیز کنند، در حالی‌ که دیگران شاید بتوانند مدت طولانی‌تری بدون نیاز به تمیزکاری کار کنند. در هر صورت، تمیزکاری منظم صفحه به حفظ کیفیت ثابت و بالای چاپ و جلوگیری از جدا شدن قطعات از سطح کمک می‌کند. همچنین اگر نچسبیدن قطعه به صفحه ساخت برای شما مشکل ساز شده است؛  تمیز کردن آن باید اولین (و ساده‌ترین) قدم برای رفع مشکل باشد. روش‌های مختلفی برای تمیز کردن صفحه وجود دارد، اما بهترین روش به میزان آلودگی سطح و نوع ماده‌ی آن بستگی دارد. در بخش‌های بعدی، محبوب‌ترین تکنیک‌های تمیز کردن صفحه‌ی چاپ و نحوه‌ی اجرای درست آن‌ها را بررسی خواهیم کرد تا از آسیب رساندن به صفحه جلوگیری شود.

 تمیز کردن صفحه چاپ از باقی‌مانده‌های مواد با کاردک

بهترین روش تمیز کردن صفحه چاپ سه بعدی که باید هنگام وجود تکه‌هایی از مواد روی صفحه چاپ به سراغش بروید، استفاده از کاردک است. معمولاً یکی از این ابزارها همراه با خرید پرینتر FDM فیلامنتی به شما داده می‌شود. می‌توانید از کاردک برای تمیزکاری سبک هر نوع صفحه‌ی ساخت، چه شیشه‌ای، پلی‌پروپیلن یا مواد دیگر استفاده کنید.

کاردک برای جدا کردن قطعات چاپ ‌شده از سطح صفحه بسیار مؤثر است. برای این کار، کافی‌ست لبه‌ی تیز ابزار را بین اولین لایه‌ی چاپ و صفحه‌ی ساخت فشار دهید و وارد کنید. پس از جدا کردن قطعه، می‌توانید با جاری کردن کمی آب گرم روی صفحه و کشیدن ملایم کاردک روی سطح، آن را بیشتر تمیز کنید. این کار معمولاً برای از بین بردن چسب اضافی یا باقی‌مانده‌ی مواد مؤثر است.

پس از تمیز کردن صفحه چاپ با کاردک، بهتر است آن را با یک دستمال خشک کنید و اجازه دهید رطوبت آن کاملاً از بین برود. فقط پس از خشک شدن کامل، صفحه را دوباره به چاپگر وصل کنید.

همچنین توجه داشته باشید که اگرچه این روش برای بیشتر انواع صفحات چاپ مناسب است، اما برای صفحاتی که با نوار (مانند نوار نقاشی) پوشانده شده‌اند، توصیه نمی‌شود. چون آب باعث خرابی نوار می‌شود و استفاده از کاردک می‌تواند نوار را از سطح جدا کند.

• صفحات سازگار: همه‌ی صفحات به‌جز صفحاتی که نوار دارند
• کاربرد اصلی:  جدا کردن قطعات ساخته شده و مواد حجیم از روی صفحه، حذف چسب و باقی‌مانده‌ی مواد مصرفی
• دفعات استفاده:  پس از هر نوبت چاپ

 تمیز کردن صفحه چاپ حرفه ای با دستمال میکروفایبر

ابزار ضروری دیگر برای تمیزکاری همه‌ی انواع صفحات چاپ (حتی صفحات دارای نوار) دستمال میکروفایبر است. این دستمال‌ها برخلاف حوله‌های دیگر، پرز یا ذرات کاغذ از خود باقی نمی‌گذارند و همچنین خشک‌شونده‌ی سریع و بسیار جاذب هستند. شاید همین حالا هم از آن‌ها برای تمیز کردن عینک یا صفحه‌نمایش رایانه استفاده می‌کنید، اما می‌توانید دستمال‌های بزرگ‌تر را با قیمت کمتر از 15 دلار از فروشگاه‌ها یا آنلاین تهیه کنید.

 دستمال‌های میکروفایبر بیشتر برای از بین بردن مقادیر کم باقی‌مانده‌ی چسب، گردوغبار و ذرات ریز آلاینده از سطح چاپ مؤثر هستند. می‌توانید از آن‌ها به‌صورت خشک یا مرطوب استفاده کنید. کشیدن پارچه‌ی خشک برای پاک‌کردن سریع گردوغبار عالی است، در حالی‌که مرطوب‌کردن دستمال با آب یا محلول تمیزکننده برای تمیزکاری عمیق‌تر مناسب‌تر است. هر دو روش خشک و مرطوب برای تمیز کردن صفحات چاپ مؤثر هستند، اما اگر صفحه‌ی شما نوار دارد، استفاده از پارچه‌ی خشک باعث حفظ کیفیت نوار خواهد شد.

• صفحات سازگار:  همه‌ی صفحات
• کاربرد اصلی:  از بین بردن گردوغبار و ذرات ریز، استفاده برای اعمال محلول‌های تمیزکننده
• دفعات استفاده:  هفتگی

 از بین بردن چسب و پلاستیک‌های چسبیده صفحه چاپ با استون

استون یک حلال قوی برای بسیاری از مواد پلاستیکی از جمله فیلامنت ABS و ASA است، به این معنا که می‌تواند این پلاستیک‌ها را حل کند. این ویژگی، استون را به یک محلول تمیزکننده بسیار مؤثر برای انواع مختلفی از صفحات چاپ از جمله شیشه‌ای و فولاد فنری تبدیل می‌کند. مقادیر کم استون می‌تواند ذرات باقی‌مانده‌ی پلاستیک روی سطح صفحه را حل کند، به‌طوری‌که نیازی به اعمال نیروی زیاد نخواهید داشت.

برای استفاده از این روش تمیز کردن صفحه چاپ، توصیه می‌شود یک دستمال میکروفایبر یا اسفنج (البته نه پلاستیکی) را به مقدار کمی استون آغشته کنید.  (از ریختن مستقیم استون روی سطح چاپ خودداری کنید.)  سپس به‌آرامی سطح صفحه‌ی چاپ را بسایید تا زمانی که سطح براق شده و هیچ اثری از باقی‌مانده‌ها یا آلودگی‌ها باقی نماند. پس از تمیزکاری با استون، بهتر است کمی آب روی صفحه بریزید تا مطمئن شوید هیچ‌گونه باقی‌مانده‌ای از استون روی آن نمانده است.

درحالی‌که استون یک محلول بسیار مؤثر برای تمیز کردن صفحات چاپ است، نکاتی وجود دارد که باید به آن‌ها توجه کنید. ابتدا مطمئن شوید که از استون خالص استفاده می‌کنید، نه پاک‌کننده‌ی لاک ناخن، چون این محصولات ممکن است حاوی مواد اضافی‌ای باشند که به چسبندگی لایه‌ی اول آسیب می‌زنند و با عث می شوند تا خطای Warping در ساخت لایه‌ای برای پروژه شما اتفاق بیوفتد.. شما می‌توانید بطری‌های حاوی 100٪ استون خالص را از فروشگاه‌های ابزار یا به‌صورت آنلاین تهیه کنید.

نکته‌ی مهم دیگر این است که از استون برای صفحات چاپ پلاستیکی استفاده نکنید.  اگر چاپگر شما صفحه‌ای از جنس پلی‌پروپیلن یا PEI دارد، شدیداً توصیه می‌کنیم از محلول‌های تمیزکننده‌ی دیگری استفاده کنید، چون استون ممکن است به سطح آن‌ها آسیب برساند.

حتی اگر از صفحه‌هایی غیرپلاستیکی مانند شیشه یا فلز استفاده می‌کنید، نباید مقدار زیادی استون به کار ببرید.  استفاده‌ی بیش‌ازحد می‌تواند رگه‌های سفید رنگی روی سطح چاپ ایجاد کند که خود باعث کاهش چسبندگی می‌شود. رقیق‌کردن استون با آب (حتی به نسبت 50 به 50) همچنان می‌تواند برای تمیزکاری مؤثر باشد. اگر مطمئن نیستید، ابتدا روی یک بخش کوچک از صفحه تست کنید و بعد به‌طور کامل اجرا نمایید.

• صفحات سازگار:  شیشه‌ای یا فلزی
• کاربرد اصلی:  از بین بردن پلاستیک‌های چسبیده، حذف چسب یا باقی‌مانده‌های مواد چسبنده
• دفعات استفاده:  در صورت نیاز

 تمیز کردن صفحه چاپ با الکل ایزوپروپیل (IPA)

مشابه با استون، الکل ایزوپروپیل (IPA) نیز می‌تواند به نرم کردن و حذف پلاستیک‌ها کمک کند، هرچند که قدرت آن به اندازه استون نیست.  IPA برای تمیز کردن باقی‌مانده‌های PLA بسیار مؤثر است و به همین دلیل گزینه مناسبی برای نظافت هنگام ساخت با این نوع مواد به شمار می‌رود. پیش از شروع چاپ، یک پاک‌سازی سریع صفحه چاپ با IPA می‌تواند به چسبندگی بهتر لایه اول کمک کند.

شما می‌توانید بستر چاپ را با الکل ایزوپروپیل به همان روشی که با استون تمیز می‌کنید، پاک کنید. یک پارچه را با IPA مرطوب کرده و به‌آرامی سطح صفحه چاپ را تمیز کنید. درست مانند استون، استفاده بیش از حد از این ماده ممکن است باعث تغییر شکل دائمی بستر شود، بنابراین نباید مقدار زیادی از آن را استفاده کرد. رقیق کردن IPA با کمی آب می‌تواند به جلوگیری از این مشکل کمک کند. تا زمانی که مقدار کمی از IPA استفاده کنید، این ماده برای همه سطوح بستر (به‌جز نوار چسبی) ایمن است. بسیاری از تولیدکنندگان صفحات PEI توصیه می‌کنند که هر چند یک‌بار با IPA سطح را پاک کنید تا بیشترین چسبندگی حاصل شود. به‌طور کلی، سعی کنید IPA را مستقیماً روی سطح بستر (به‌ویژه انواع پلاستیکی) نریزید. در عوض، مقدار کمی از آن را به یک پارچه بزنید و سپس سطح را پاک کنید.

• صفحات سازگار:  همه، به جز نوار چسب
• کاربرد اصلی: حذف باقی‌مانده‌های پلاستیک و چسب، بهبود چسبندگی قطعه
• دفعات استفاده: به صورت هفتگی تا ماهانه

 استفاده از پاک‌کننده‌ی شیشه برای تمیز کردن صفحه چاپ

روش بعدی برای تمیزکاری، استفاده از پاک‌کننده‌ی شیشه است که روشی بسیار مؤثر برای صفحات چاپ سخت، به‌ویژه صفحات شیشه‌ای و فلزی (مانند فولاد فنری) محسوب می‌شود. در این روش، تنها کافی‌ست مقداری از پاک‌کننده‌ی شیشه را روی سطح چاپ اسپری کنید، سپس با یک دستمال سطح را پاک کنید.

پاک‌کننده‌ی شیشه برای از بین بردن چسب، اسپری مو، گردوغبار و دیگر باقی‌مانده‌ها روی سطح دستگاه بسیار مؤثر است، البته تا زمانی که سطح بیش از حد آلوده نباشد. تقریباً هر نوع پاک‌کننده‌ی شیشه‌ای می‌تواند کار کند، بنابراین اگر یکی در خانه دارید یا می‌خواهید از فروشگاه ابزارآلات تهیه کنید، نیازی به برند خاصی نیست و نوع عمومی آن نیز کافی است.

همان‌طور که در بخش‌های قبلی نیز اشاره کردیم، از آنجا که پاک‌کننده‌ی شیشه مایع است، استفاده از آن برای صفحاتی که با نوار پوشانده شده‌اند (مانند نوار نقاشی) توصیه نمی‌شود. اما برای سایر سطوح غیر بافت‌دار (صاف)، استفاده از این روش بدون مشکل خواهد بود. با این حال، اگر با مشکل چسبندگی به صفحه مواجه هستید، توجه داشته باشید که پاک‌کننده‌های شیشه ممکن است لایه‌ای نازک روی سطح باقی بگذارند که می‌تواند این مشکل را تشدید کند.

• صفحات سازگار:  صفحات صاف و بدون بافت
• کاربرد اصلی:  از بین بردن باقی‌مانده‌های سبک
• دفعات استفاده:  ماهانه

پوشاندن سطح صفحه چاپ با نوار چسب

در نهایت، گرچه این روش به‌طور فنی یک راه‌حل تمیزکننده محسوب نمی‌شود، اما می‌توانید از نوار چسب، مانند نوار نقاشی، برای پوشاندن صفحه‌ی چاپ خود استفاده کنید. با این کار، تمیز کردن صفحه و حذف چسب‌ها و باقی‌مانده‌های جمع‌شده بسیار آسان خواهد شد. تنها کاری که باید انجام دهید این است که نوار قدیمی را جدا کرده و نوار جدیدی روی صفحه بچسبانید.

چند نوع مختلف نوار برای این کار مناسب هستند، اما استفاده از ورقه‌ای از نوار که دقیقاً هم‌اندازه با ابعاد صفحه‌ی چاپ شما باشد، احتمالاً بهترین گزینه است. اگر به‌دنبال راه‌حل ساده‌تری هستید، می‌توانید از نوار نقاشی معمولی استفاده کنید و سطح صفحه را با آن بپوشانید. فقط حتماً دقت کنید که نوارها روی هم نیفتند، چون این کار می‌تواند باعث ایجاد مشکل در چسبندگی قطعه به صفحه شود.

شایان ذکر است که نوار چسب را می‌توان تقریباً روی هر سطح چاپی استفاده کرد، تا زمانی که به‌خوبی به آن بچسبد. حتی با وجود نوار روی صفحه، ممکن است همچنان لازم باشد روی نوار چسب، چسب یا ماده‌ی کمکی دیگری برای افزایش چسبندگی به‌کار ببرید.

• صفحات سازگار:  همه‌ی صفحات
• کاربرد اصلی:  ایجاد یک سطح چاپ موقتی
• دفعات استفاده:  در صورت نیاز

بیشتر بخوانید: چگونه با فیلامنت PLA یک سطح صاف پرینت کنیم؟

در نتیجه...

تمیز و آماده نگه‌داشتن صفحه‌ی چاپ سه‌بعدی، نقشی کلیدی در کیفیت نهایی قطعات تولیدشده دارد. با رعایت چند نکته‌ی ساده و به‌کارگیری روش‌های مختلفی مانند استفاده از کاردک، دستمال میکروفایبر، استون یا الکل ایزوپروپیل، می‌توانید از بروز مشکلات رایجی مانند جدا شدن قطعه، کاهش چسبندگی یا ایجاد خطوط ناخواسته روی سطح قطعه جلوگیری کنید.

انتخاب روش مناسب، به جنس صفحه‌ی ساخت و نوع ماده‌ی مصرفی شما بستگی دارد، اما اصل مهم، رعایت مداومت در پاکسازی است. این کار نه‌تنها کیفیت ظاهری قطعات تولیدی را ارتقا می‌دهد، بلکه عمر مفید دستگاه و تجهیزات جانبی را نیز افزایش می‌دهد. در نهایت، اگر در حین تولید با مشکلاتی مانند چسبندگی ضعیف مواجه شدید، اولین قدم ساده و مؤثر، تمیز کردن اصولی صفحه‌ی ساخت خواهد بود.

با رعایت این نکات، تجربه‌ای روان‌تر، حرفه‌ای‌تر و کم‌هزینه‌تر در حوزه‌ی چاپ سه‌بعدی خواهید داشت و می‌توانید قطعاتی دقیق‌تر و بادوام‌تر تولید کنید.